De beste gebiedsontwikkelaars wonen om de hoek – en bewoners zijn niet gek
Met illustraties van Anabella Meijer
Je krijgt ze vast ook wel eens: brieven van de gemeente die je informeren over wat er in jouw wijk staat te gebeuren. Tuurlijk, daar mag je over meepraten.
Ga jij?
Want doet het er nog toe wat jíj ervan vindt? Misschien dat je met de buurt nog een paar bomen kunt redden, maar voor echte inspraak is het te laat. En wat jij wilt voor de buurt, staat niet op de agenda.
Het kan anders
Op veel plekken in de stad nemen bewoners zelf het initiatief om de buurt groener en fijner te maken. Beter dan een gemiddelde ambtenaar weten de bewoners wat er in de wijk speelt en waar behoefte aan is.
In Gaasperdam werken verschillende buurtinitiatieven samen in een oud schoolgebouw: de Groene Hub. Het is een plek van en voor de buurt waar iedereen binnen kan komen vallen voor een kop koffie en advies. Er zijn regelmatig open dagen en het hele jaar door zijn er activiteiten, waar je aan mee kunt doen, om te leren en te doen.
Wat doen ze dan?
Van alles. Ze repareren fietsen, ze verbouwen groentes, ze verzamelen etensresten zodat anderen daar groen gas en compost van kunnen maken, ze maken films, ze fiksen tochtige, koude woningen, ze naaien lappendekens van oude kleding en isolerende gordijnen om de kou buiten te houden. En nog veel en veel meer. Ze werken samen, in kringen.
In relatief korte tijd is de Groene Hub uitgegroeid tot een begrip, een plek waar bewoners in- en uitlopen, waar ze vastigheid en veiligheid vinden, en een doel. En soms betaald werk.
Neem de Bike Kitchen
In Zuidoost heeft niet iedereen geld voor een fiets of de fietsenmaker. Jongeren fietsen weinig. Als je fiets stuk is kost het zo tien euro om hem te laten repareren. De Fietsdokters van de Groene Hub leren je je eigen fiets te repareren of doen dat zelf. Dat doen ze gratis of voor weinig.
Voor wie een Batavus te suf is, zijn er wheelie bikes, die jongeren in bruikleen krijgen, waar ze aan sleutelen. Waarmee ze samen fietsen en vliegen. Een aantal buurtbewoners vond bij Bike Kitchen betaald werk.
Persoonlijke groei
In de Groene Hub krijgen buurtbewoners en initiatiefnemers de kans en de ruimte om zich persoonlijk te ontwikkelen. Om te groeien en van elkaar te leren. Om de aansluiting weer te vinden, om mee te doen, om bij te dragen aan de lokale samenwerking.
Tussen de veilige muren van de hub leer je ook plannen en afspraken maken, of andere basisvaardigheden die je nog niet leerde of kwijtraakte.
Je werkt samen: in kringen
Een kring is een zelfstandige coöperatie, onder de paraplu van de Groene Hub.
Fouten maken mag en om hulp vragen hoort erbij. Je bepaalt je eigen tempo. De een heeft meer tijd nodig dan de ander, en dat is oké. Sommige buurtbewoners leren zo snel dat ze binnen een jaar kunnen teruggeven wat ze zelf kregen. Je leert te vragen. En te geven.
Al die moeite, voor een paar buurtbewoners?
Op een topdag komen er vijftig jongeren sleutelen en fietsen. De dames van het naaiatelier maken na ruim een jaar isolerende gordijnen: één voor zichzelf en één voor de buurt. Dat schiet niet op, zul je denken.
Wie uitzoomt en wie het effect over meerdere jaren beziet, ziet wat anders. De ontwikkeling die mensen maken zit diep vanbinnen. En op hun beurt zullen zij weer anderen aantikken, die ook opstaan voor een leefbare buurt en planeet.
Bovendien staat de Groene Hub niet op zichzelf maar werkt samen met partners in de wijk en de stad. Samen geven ze buurtbewoners de kennis en de middelen om te bouwen aan gemeenschappen, om te ondernemen en om bij te dragen aan een eerlijke, democratische, inclusieve, sociale, rechtvaardige en duurzame leefomgeving.
Van schattig naar schaal
Wat in Gaasperdam gebeurt, gebeurt ook in de K-buurt, en morgen in een volgende wijk. Overal in de stad nemen bewoners het initiatief. Ze werken aan met elkaar overlappende doelen en als ze aan grotere projecten werken, weten ze elkaar te vinden.
In gelijkwaardigheid
De gemeente heeft kennis van de regels en beschikt over de financiële middelen. Een buurtinitiatief als de Groene Hub weet alles van de wijk en de bewoners. Gemeente en bewoners hebben hetzelfde doel voor ogen. Ze hebben ze elkaar nodig. ‘Niet bottom-up, niet top-down, maar horizontaal gekanteld, in gelijkwaardigheid’, is een van de gevleugelde uitspraken van Anne Stijkel, oprichter van de Groene Hub.
Anders dan we gewend zijn
De gemeente is nu nog gewend om het werk in de wijk uit te besteden aan het bedrijf met de economisch beste aanbieding. Dan rijden ’s avonds de busjes en het geld weer de wijk uit. Als buurtbedrijven hetzelfde werk doen, gebeurt er iets anders. Buren helpen buren. Ze creëren banen, betrokkenheid, persoonlijke groei, trots en nog veel en veel meer.
Voor de ambtenaar met twintig dienstjaren en voor de buurvrouw die nog nooit eerder een contract tekende is het spannend om met elkaar samen te werken. Je moet uit je vertrouwde rol stappen en de speelruimte gaan benutten, zonder precies te weten met welke uitkomst. Dat vraagt vertrouwen. En lef.
Het resultaat is vaak mooier dan ieder had durven dromen en de oplossingen voor bestaande problemen anders en voor de hand liggender dan politici en wetenschappers jaren dachten.
Bewoners betrekken?
Werk met ze samen en laat ze zelf het initiatief nemen. Ze zijn niet gek. Ze weten heus wel wat er op het spel staat en ze kunnen als geen ander bijdragen aan een sociale, duurzame wijk en wereld.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!