Mogen huurders zélf van het gas af? – de klimaatzaak van Marly (II)
Je weet dat je het verschil kunt maken. Er staat veel op het spel, maar jij staat niet opgesteld.
Huurders met zorgen over het klimaat kennen dat gevoel.
Maar in 2018 is er eindelijk een regeling waarmee ook zij in actie kunnen komen. Gemeente Amsterdam biedt subsidie aan Amsterdammers, ook huurders, die hun woning van het aardgas willen halen. Ze kunnen maximaal 5000 euro aanvragen.
Marly Zevenhek laat het zich geen twee keer zeggen
Ze zet zich al járen in voor een duurzame wereld en met hulp van duurzaam adviseur Dave van Dongen (Ik wil Schone Energie) dient ze een doorwrocht plan in voor een lucht-water warmtepomp met een buitenunit. Ze heeft alleen nog een vinkje van Ymere nodig.
En?
Ymere denkt er niet over. En dus kan Zevenhek fluiten naar die 5000 euro.
‘Ja maar dat kan niet, zeiden mensen om mij heen. We gaan je helpen’ vertelt ze. Het zijn mensen uit het netwerk van 02025 waaronder Eef Meijerman, toenmalig directeur van Stichting !WOON. Hij wijst Marly op de mogelijkheid om de weigering van Ymere via de rechter aan te vechten.
Als huurder? ‘Het was David tegen Goliath’, zegt Zevenhek. Maar als huurder krijgt ze steun van het Emil Blaauw Proceskostenfonds, een fonds dat huurders in staat stelt om een proces aan te spannen tegen een professionele partij als een woningcorporatie.
‘Het fonds dekt de proceskosten van huurders, ongeacht de uitkomst en voorkomt zo dat huurders worden weg geprocedeerd door iemand met veel geld’, zegt Meijerman. !WOON kan een aanvraag doen als de rechtszaak kans van slagen heeft
Wat maakt de klimaatzaak van Marly kansrijk?
Meijerman: ‘Een huurder mag zelf voorzieningen aanbrengen. Je mag je eigen leven vormgeven: baas in eigen huis, zeg maar. De verhuurder mag die voorziening alleen afwijzen als de woningwaarde daalt of als de verhuurbaarheid daardoor afneemt.’ Als je een kostbare warmtepomp aanbrengt, is dat volgens hem niet het geval.
Hoe ziet Ymere dat?
‘Ymere ziet duizend beren op de weg’, zegt Zevenhek. Ymere vreest bijvoorbeeld een onverhuurbare woning, een hoge energierekening, over geluid klagende buren, hoge kosten voor onderhoud en een wildgroei aan oplossingen.
Marly beweegt met alles mee
Om elk denkbaar bezwaar weg te nemen past Zevenhek haar plan meerdere keren aan. Met een warmtepomp zonder buitenunit. Een getweakte warmtepompboiler. Dán maar infraroodpanelen. Om uiteindelijk en door de rechter opgelegd weer uit te komen bij haar eerste plan: een warmtepomp met een inmiddels geruisloze buitenunit. Het maakt haar niet uit hoe, ze wil van het gas af.
Zevenhek is bereid om zelf op te draaien voor alle kosten, ook die van onderhoud. Ze zegt toe om merken te kopen waar Ymere al mee werkt en als Ymere over een paar jaar of langer met een eigen collectieve oplossing komt, zal ze daaraan mee werken en meegaan.
Het mag niet baten
Ymere verwijt Zevenhek dat zij met de steeds wisselende plannen de procesgang schaadt. De corporatie blijft roepen dat de eigen aanpak boven dat van individuele huurders zou moeten gaan.
Eigen beleid eerst
Meijerman: ‘Eigen beleid komt meestal neer op een grootschalig warmtenet van een grote exploitant zoals Vattenfall.’ Dat beleid moet voorrang krijgen op eigen oplossingen. ‘Maar dat kan nog járen duren. Het is dus belangrijk dat huurders die van hun gasgestookte cv-ketel af willen daartoe zelf het initiatief kunnen nemen.’
Op 15 oktober 2020 is de eerste zitting en op 6 mei 2022 is er een tussenvonnis. Op 6 juli 2023 neemt de rechter de zaak opnieuw in behandeling en op 8 september 2023, vijf jaar na de rechtsgang, is er dan eindelijk een vonnis.
Wat zegt de rechter?
De rechter oordeelt dat er een deugdelijk plan ligt en dat alle aanpassingen zijn terug te draaien. Het lijkt hem onwaarschijnlijk dat een verduurzaamde woning in waarde daalt. In tegendeel. Over het steeds weer wijzigen van de plannen zegt de rechter dat Zevenhek er alles aan doet om aan de eisen van Ymere te voldoen, dat de techniek voortschrijdt en dat de strekking gelijk blijft: een aardgasvrije woning.
En belangrijker: de rechter verwerpt de wens van Ymere om de eigen aanpak voorrang te geven boven een individuele aanpak. Dat zou namelijk een te verregaande beperking meebrengen voor huurders.
In naam van de koning
De rechter oordeelt, in naam van de koning, dat Marly Zevenhek haar cv-installatie mag vervangen door een lucht-water warmtepomp. Zevenhek zal zelf de kosten voor de voorzieningen betalen. Ymere is veroordeeld tot de proceskosten.
Daarmee zet de rechter feitelijk het vinkje op de subsidieaanvraag van de gemeente. De regeling bestaat niet meer, maar de gemeente hield al die tijd het geld vast. Zevenhek krijgt alsnog de vijf jaar geleden toegezegde 5000 euro subsidie.
Wat betekent dat voor andere huurders?
Meijerman: Verhuurders zijn nog steeds niet verplicht om mee te werken aan aardgasvrij-plannen van hun huurders. Meijerman: ‘Ymere is verplicht mee te werken aan Marly’s voorstel niet aan elk voorstel van een huurder. Maar omdat eigen beleid eerst is verworpen, is de kans op winst in daarop ingestelde procedures wel toegenomen.’
Maar hij waarschuwt voor al te veel vreugde. Ymere vecht het vonnis aan via een hoger beroep. ‘Als Ymere wint is de zogenaamde zelf aangebrachte voorziening (ZAV) regeling, een belangrijk recht voor huurders, feitelijk van de baan.’ Meijerman waarschuwt voor nog een andere ontwikkeling: ‘Er ligt een wetsvoorstel om structurele oplossingen voorrang te geven op initiatieven van bewoners. Dat is een kwalijke zaak en laten we hopen dat de Tweede Kamer dat zal verwerpen.’
Maar voorlopig is het feest
Voor haar inspanningen en de weg die ze bereidde voor nog veel meer huurder, en kopers, kreeg Marly Zevenhek op 27 oktober namens het hele netwerk van 02025 de Oranje Kanarie uitgereikt: een prijs die vanaf nu jaarlijks zal worden uitgereikt aan pioniers die de weg wijzen naar een duurzame wereld.
In haar woning installeerde Van Dongen een Daikin Altherma 3 R: de Mercedes onder de warmtepompen. Die is nu driekwart jaar up and running. Zevenhek, die jarenlang in dikke truien met dekentjes op de bank zat om maar zo weinig mogelijk gas te gebruiken, is dik tevreden. Ze is eindelijk aardgasvrij. ‘Daar deed ik het voor’.
Tevreden is voorlopig ook de (geluids-)technische expert van Ymere. ‘Indien nodig kan de omkastingsdemping nog worden verbeterd, maar we zien het met vertrouwen tegemoet’, zegt Meijerman.
Comfort en besparing
Van Dongen verving één van de radiatoren door een lage temperaturenradiator. Zevenhek: ‘De warmte lijkt nu zachter en comfortabeler. 21 °C haalt hij met gemak, maar dat is veel te warm. 18 of 19 °C is prima. En ik heb controle. Als ik er niet ben, zet ik hem uit. Elektriciteit is goedkoper dan gas en ik bespaar 25 euro per maand aan vastrecht en transportkosten (voor de gasaansluiting). Ik ben veel minder kwijt.’
En nu?
Met de Oranje Kanarie in haar hand zegt Zevenhek dat ze zich zal blijven inzetten voor de rechten én de subsidiemogelijkheden voor huurders.
Amsterdammers in Noord en Nieuw-West, óók huurders, kunnen voor hun aardgasvrije verbouwing opnieuw subsidie aanvragen. Maar bijvoorbeeld de landelijke ISDE-subsidie is nog altijd alleen voor woningeigenaren. Daar komt bij dat het laatste woord over het recht van huurders om zelf voorzieningen aan te brengen, omdat een klimaatramp te voorkomen, nog niet is gezegd.
Er zijn dus nog uitdagingen genoeg. En voorbeeldfiguren als Marly Zevenhek zijn belangrijker dan ooit.
Tikkie voor Marly
De rechtszaak kostte Marly Zevenhek tijd en geld. 02025 dekte met een cheque van 2500 euro een deel van de kosten, maar nog niet alles. Bovendien is ze nog lang niet klaar. Ze kan dus alle steun gebruiken.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!